Alles over FC Vaduz en Liechtenstein

Liechtenstein heeft een oppervlakte van ongeveer de helft van de gemeente Apeldoorn en telt iets minder inwoners dan bijvoorbeeld Wijchen in Gelderland. Toch beschikt het kleine landje over een voetbalclub die vrijwel jaarlijks Europees voetbal speelt. Sinds 1998 heeft FC Vaduz bijna jaarlijks deelgenomen. AC Milan, Borussia Dortmund en Manchester United zijn bijvoorbeeld in staat om dat te bevestigen. Toch kunnen die drie clubs wellicht rekenen op een wereldwijde supportersbasis en jaarlijks honderden miljoenen euro's, maar dat is niet in verhouding tot het ongekende historische toeval dat Liechtenstein heet. Het is tijd voor een zeer korte geschiedenisanalyse.
Het vorstendom Liechtenstein, dat zich bevindt tussen Zwitserland en Oostenrijk, werd in 1719 opgericht door Karel VI, de keizer van het Heilige Roomse Rijk, die besloot de gebieden Vaduz en Schellenberg te verenigen. Karels rijk omvatte een deken van enkele honderden van deze lapjes. Hoewel het in de loop der eeuwen soms groter of kleiner werd, omvatte het doorgaans de Benelux, de Alpenlanden, Duitsland, Tsjechië, Slovenië en gedeelten van Frankrijk en Polen. In 1805 won Napoleon het Rijk, wat leidde tot de eeuw waarin de staatkundige kaart van Europa geleidelijk begon te lijken op de huidige situatie.
De koninklijke familie van Liechtenstein bezat een eigenschap die in de negentiende eeuw in Europa vrij ongebruikelijk was: diplomatiek talent. Het kleine land voorkwam annexatie door een hechte samenwerking met het Keizerrijk Oostenrijk, dat later Oostenrijk-Hongarije zou worden genoemd. Na de Eerste Wereldoorlog bleef er enkel het huidige Oostenrijk over, dat bovendien aanzienlijk verzwakt was. Wat deden die vervelende Liechtensteiners? Op dat moment hadden ze een conflict met hun neutrale buren uit Zwitserland. In 1920 introduceerde het land onder andere de Zwitserse frank. Op deze manier overleefde het land de Tweede Wereldoorlog zonder schade. Sinds 1945 zijn de wapens in West-Europa stilgevallen. Liechtenstein gaat goed samen met zijn twee buren en heeft momenteel niets te vrezen. In de hedendaagse wereld is het welvarende land voornamelijk geschikt voor funfacts. Het verhaal van de Oostenrijks-Pruisische oorlog in 1866 is beroemd. Liechtenstein was van plan zijn vriendschap met Oostenrijk te laten zien en zette bijna zijn volledige leger in de strijd. Bijna tachtig mannen namen deel aan de strijd. Of misschien, strijden? De Liechtensteiners waren geplaatst op een locatie waar eigenlijk niets gebeurde. Ze waren het eerste leger ooit dat versterkt van het slagveld terugkeerde: de tachtig ongedeerde soldaten hadden tijdens het niksen een nieuwe vriend ontmoet en deze mee naar huis genomen. Het is ook te interessant om te vergeten: de geschiedenis van de vlag van Liechtenstein.

Bij de openingsceremonie de Olympische Spelen van 1936 in Berlijn kwam het landje erachter dat hun rood-blauwe vlag identiek was aan die van Haïti. Zonder morren werd het ontwerp voorzien van een kroontje links bovenin, zodat de beide landen uit elkaar te houden waren.
We blijven maar bij de sport. De nationale ploeg van Liechtenstein registreerde zich in de jaren '90 in de kwalificatierondes voor EK's en WK's en fungeert sindsdien strikt als kanonnenvoer. Eenmaal wist het team Oranje te treffen: in 2004 besloot de KNVB om onbekende redenen om een oefenwedstrijd tegen het land te houden. Nederland behaalde een overwinning van 3-0; de wedstrijd is uniek omdat het tot nu toe de laatste interland van het herenteam in Stadion Galgenwaard was. Liechtenstein biedt op het gebied van clubs niet veel. Het land heeft zeven voetbalclubs, waarvan FC Vaduz zonder twijfel de meest bekende is. Ze nemen geen deel aan een competitie.

Wat deden de diplomaten uit Liechtenstein? Die sloten zich natuurlijk bij de Zwitsers aan. Alle clubs spelen mee in de competities van het buurland, Vaduz al vanaf de oprichting in de jaren '30. De andere clubs hebben nooit een rol van betekenis gespeeld, die zijn tegenwoordig hoogstens op het vierde niveau van het land te bewonderen. Bij FC Vaduz gaat het anders. Rond de eeuwwisseling promoveert de club naar het tweede niveau. De Zwitserse voetbalbond zit met de handen in het haar. De clubs uit Liechtenstein waren al die tijd toegelaten uit goedheid, maar met sportief succes is geen rekening gehouden. De Super League, de hoogste competitie, was bijvoorbeeld juridisch nog verboden terrein voor clubs uit Liechtenstein. En de toelating was altijd tijdelijk – de Zwitserse clubs kunnen hun buurman er ook gewoon uitgooien als ze daar zin in hebben.

De meeste hobbels worden weggenomen. De toelating van FC Vaduz is inmiddels permanent, en de club mocht ook meedoen in de Super League toen het die in 2008 bereikte. Sindsdien pendelt de club – sinds 2021 spelen ze weer op het tweede niveau. Er zijn nog een paar beperkingen, die op dit moment verre van aan de orde zijn. FC Vaduz kan bijvoorbeeld geen landskampioen worden – als ze de Super League zouden winnen, wordt de nummer twee gekroond tot kampioen van Zwitserland. En ze kunnen zich via de competitie niet kwalificeren voor Europees voetbal. Bovendien betaalt FC Vaduz elk jaar een bedrag met zes cijfers aan de Zwitserse voetbalbond. Een soort toelatingstoelage.

Hoe Vaduz dan toch elk jaar Europees speelt? Wel: die zeven clubjes in Liechtenstein hebben geen competitie, maar wél een nationaal, UEFA-erkend bekertoernooi. In het afgelopen seizoen van de Liechtensteiner Cup deden er zeventien teams mee. Vaduz, Eschen/Mauren, Balzers, Ruggell, Schaan, Triesen en Triesenberg. En die andere tien? Nou: Vaduz II, Eschen/Mauren II, Balzers II, Ruggell II, Schaan II, Triesen II en Triesenberg II waren ook ingeschreven. Maar dan blijven er nog drie teams over. Een kudde geitenherders uit San Marino? Een elftal kardinalen uit het Vaticaan, of een groepje overspannen tankstationmedewerkers uit Luxemburg? Welnee, zoek het niet te ver. Het deelnemersveld van dit bloedserieuze toernooi werd vervolledigd door Vaduz III, Eschen/Mauren III en Balzers III.

De weg naar de finale was niet overdreven uitdagend. Vaduz stroomde in de achtste finales in en boekte een nipte 0-13 zege op het veld van Triesen. Het tweede van Triesenberg bood in de kwartfinale beter partij, maar ging alsnog met 0-10 voor de bijl. Eschen/Mauren stribbelde in de halve finale tegen, maar verloor met 7-3. De andere finalist, Balzers, had zijn de halve finale overigens met 15-0 gewonnen. In de eindstrijd in het Rheinparkstadion, waar AZ ook gaat spelen, werd het zowaar bloedstollend spannend. Balzers kwam met 2-0 voor, maar in de tweede helft stelde Vaduz orde op zaken: 3-2. Zo zwiepte de poort naar Europa open, zoals dat deze eeuw elk jaar behalve 2011 gebeurde. Wereldwijd won geen ploeg vaker de nationale beker dan FC Vaduz: 51 keer. Als de qua inwoners met Liechtenstein vergelijkbare gemeente Kerkrade zich ook onafhankelijk zou verklaren, zou Roda JC hetzelfde kunnen doen. Lekker meedoen in de Keuken Kampioen Divisie, en elk jaar Europa in door de Kerkradebeker te winnen na heroïsche zeges op de Zondag 3 van VV Chèvremont en FC Kerkrade-West. We willen Frans Timmermans verder niet op ideeën brengen.

Als bekerwinnaar stroomde Vaduz in de tweede voorronde in. Met enige moeite werd Dungannon in Belfast aan de kant gezet. Philipp Kolb, die de club volgt voor de nationale krant Liechtensteiner Vaterland, was erbij op het prachtige Solitude en spreekt van een terechte overwinning. 'Ze zijn dik verdiend een ronde verder. Vaduz had in beide wedstrijden zo'n 75% balbezit, maar verloor de heenwedstrijd door een keepersfout. Dungannon groef zich helemaal in, dus het was nog niet zo makkelijk om doelpunten te maken. En het wordt nog minder makkelijk, want met aanvaller Fabrizio Cavegn is de beste speler vrijdag verkocht aan Bristol Rovers', aldus Kolb. Nu we hem toch spreken: veroorzaakt de unieke positie van Vaduz binnen Liechtenstein enige jaloezie?

Kennelijk niet. Die diplomatie ook altijd. 'Nee, de andere zes clubs in Vaduz zijn niet jaloers. In de coronatijden is het bekertoernooi een jaartje afgelast, maar toen hebben ze in onderling overleg besloten om gewoon Vaduz Europa in te sturen. Die hebben als enige profclub immers de beste kansen om een ronde verder te komen. Vaduz doet zijn zaakjes slim. Ze halen alleen transfervrije spelers, al jaren hebben ze de begroting op orde. De club smijt geen geld over de balk', aldus Kolb, die AZ in zijn krantenverslag een 'topclub' noemt. De verhoudingen zijn duidelijk, ook al hadden de Alkmaarders drie jaar geleden nog best moeite met Vaduz. Het zegt veel dat de beste speler van Vaduz, Cavegn, naar de League Two gaat, terwijl AZ tegelijkertijd David Møller Wolfe verkocht aan Premier League-ploeg Wolverhampton Wanderers.

Eén van de weinige Nederlanders die ons iets kan vertellen over FC Vaduz is Ali Messaoud, die zijn carrière overigens bij AZ begon. Messaoud speelde een paar wedstrijden voor de Alkmaarders, verdedigde tussen 2015 en 2017 de kleuren van Vaduz en stapte een paar jaar geleden helemaal uit het voetbal. Met zijn voetbalvriend Stanley Elbers is hij inmiddels ondernemer in Indonesië – dus we bellen Ali op Bali. Hij heeft het er zakelijk goed naar zijn zin. 'Het is hier goed ondernemen. We hebben vakantievilla's, binnenkort ook een padelclub. Omdat je hier elke dag van het jaar toerisme hebt, leveren je investeringen genoeg op.'

Belangrijker: Messaoud heeft het ook privé fijn aan de andere kant van de wereld. 'De kwaliteit van leven hier ligt zo hoog. Iedereen is vrolijk, relaxed. In Europa kijken de mensen bedroefd, zijn ze altijd maar in de weer. Ik ga over een paar dagen een maand naar Nederland. En ik mis m'n familie, mis m'n vrienden, mis Amsterdam… maar na drie dagen wil ik gewoon weer terug. Wat ik hier doe? Ik word wakker, ga naar de sportschool, werk een beetje, ga padellen met Stanley en 's avonds chill ik wat. Ik ben helemaal padelverslaafd man, ik speel elke dag. Alleen zondag niet, nu zondag ga ik lekker de hele dag op het strand liggen.'

Het strand. Dat was ver weg in Liechtenstein – het staatje heeft geen kust, en is samen met Oezbekistan het enige land ter wereld zonder kust én zonder buurlanden met een kust. Messaoud vond het er vooral financieel leuk, nu hij terugkijkt. 'Ik had wat mooie aanbiedingen na mijn tijd bij Willem II. Van Vaduz had ik nog nooit gehoord. We wisten wel dat ze flink betaalden, en dat ze toentertijd op het hoogste niveau van Zwitserland speelden. We zijn gaan kijken, mijn zaakwaarnemer Frank Schouten en ik. Het lag wel echt in de middle of nowhere, dus hij vroeg of ik het zeker wist.'

Schoutens bezorgdheid bleek terecht: de Amsterdammer aardde moeilijk in de Alpen. 'Mensen zijn daar wel erg gesloten. Na acht maanden zei de buurman een keer hallo. Echt welkom voelde ik me er niet, en er was ook echt niks te doen. Als je gewonnen had en je wilde zaterdagavond de stad in: uitgestorven. Er zat dan letterlijk niemand. Ik weet nog dat ik een keer wat nodig had en om vijf uur 's middags bij de supermarkt kwam. Was die dicht! Alleen financieel was het erg goed. Het was meer dan in Nederland, en daar hoef je ook nog geen belasting te betalen.'

Messaoud werd op het voetbalveld wél flink belast. 'We hadden een Zwitsers-Italiaanse trainer (Giorgio Contini, red.), en we mochten elkaar voor geen meter. De trainingen waren heel anders dan ik gewend was, dat was echt keihard trainen. De competitie ook, die was superfysiek. De trainer keek elke wedstrijd hoe hij kon zorgen dat we niet zouden verliezen, en zo trainden we dan ook de hele week. Stonden we weer met die ketting van vijf man achterin. Speelden we 5-4-1, met mij als enige spits. En ik ben geen spits!' En wat doet een Nederlander die het ergens niet mee eens is? Juist, die zegt er wat van. En dat vinden ze niet overal leuk, zo ondervond Messaoud.

'Je hoeft in Liechtenstein niet aan de trainer te vragen waar-ie mee bezig is. Ik heb dat wel gedaan. Ja, dan is het klaar. We bleven er wel in, maar ik moest weg. Gingen ze een beetje pesten. Kwam ik terug, had ik geen rugnummer. Ik ben nog even gebleven, ik had een contract voor drie jaar. Ze mochten me alles meegeven, dan ging ik wel weg. Anders zou ik blijven zitten, lekker genieten in de bergen. Ik ben nog een half jaar gebleven, maar toen mijn vader ziek werd ben ik terug naar Nederland gekomen om dichter bij mijn familie te komen. Mijn vader overleed. Toen boeide het contract me ook niet meer, ik wilde bij mijn moeder zijn', aldus Messaoud. 'Of ik het met de kennis van nu weer zou doen? Nee.'

Fürstenfest

Toch mogen de AZ-supporters zich verheugen op Liechtenstein, met name vanwege de datum van de wedstrijd. Cruciaal is dat de Noord-Hollandse fans een dag aan hun bezoek vastplakken. Het treffen in het Rheinpark Stadion staat op de agenda voor 14 augustus, de dag voor de nationale feestdag van Liechtenstein. Waar onze koning die dag benut om met toiletpotten te smijten, nodigt zijn Liechtensteinse evenknie… de hele bevolking uit! Echt waar: alle veertigduizend Liechtensteiners mogen op de Staatsfeiertag naar Schloss Vaduz komen om het glas te heffen met vorst Hans-Adam II.

'Op 15 augustus vieren we inderdaad de nationale feestdag. Overdag komen de vorst en de kroonprins naar een kasteel, waar ze zich mengen onder de bevolking. 's Avonds is er een groot feest met een gigantisch vuurwerk, waar veel organisaties aan meedoen', legt Kolb uit. In principe is de receptie alleen voor Liechtensteiners, maar die mogen allemaal twee introducés meenemen. Voor AZ-supporters in Vaduz geldt op het sportieve slagveld zodoende hetzelfde devies als gehanteerd door het Liechtensteinse leger in 1866: zorg dat je een vriend maakt!

Bron: www.vi.nl

• Alles over FC Vaduz en Liechtenstein - 07-08-2025
• Wouter Goes wil een leider van AZ worden. - 07-08-2025
• Veel over AZ - FC Vaduz - 06-08-2025
• Statement Supporterscollectief Nederland - 06-08-2025
• Uitgebreid interview Merijn Zeeman - 06-08-2025
• Billy van Duijl definitief bij eerste selectie AZ - 04-08-2025
• Dave Kwakman wil voor zijn kans gaan - 04-08-2025
• Media nu lovend over AZ - 01-08-2025
• David Møller Wolfe naakt stap naar Wolverhampton Wanderers - 01-08-2025
• Volgende tegenstander AZ bekend - 01-08-2025